antyteza
antyteza, figura retoryczna polegająca na zestawieniu w jedną całość treściową co najmniej dwóch elementów znaczeniowo przeciwstawnych.
antyteza [gr. antíthesis ‘przeciwstawienie’].
1) figura retoryczna polegająca na zestawieniu w jedną całość treściową co najmniej dwóch elementów znaczeniowo przeciwstawnych w celu uzyskania efektu wzmocnienia wypowiedzi, podkreślenia ekspresji (np. gromobicie ciszy);
2) w formach widowiskowych zestawienie przeciwstawnych elementów świata przedstawionego (np. anioł – diabeł);
3) w muzyce drugi element składowy → frazy muzycznej;
4) w filozofii w procesie myślenia dialektycznego przeciwieństwo tezy.