25 kwietnia 2024 Imieniny: Marek, Jarosław, Wasyl
O retoryce
czas
czas, podstawowa kategoria sztuki (obok przestrzeni).
czas, podstawowa kategoria sztuki (obok >przestrzeni). W każdej prezentacji mamy do czynienia z czasem rzeczywistym, w którym się ona odbywa – tu i teraz [hic et nunc], w ciągłej teraźniejszości pokrywając się z czas życiowym widza. Należą do nich działania pozafabularne: czysta muzyka, akcje plastyczne wywodzące się z happeningu, performance a także popisy cyrkowych artystów itp. W utworach fabularnych, gdzie dzieje się jakaś akcja, występuje ponadto czas dramaturgiczny i jest on właściwy dla świata przedstawionego obecnego w fikcyjnej fabule, i zwykle znacznie dłuższy niż upływ czasu rzeczywistego. W filmie znana jest kategoria >sjużet, określająca wydarzenia ukazane na ekranie i najczęściej ich czas pokrywa się z czasem ich trwania. „Najczęściej”, jeżeli twórcy nie zastosowali montażu wewnątrzujęciowego, ukazującego np. w jednym ujęciu bohatera stojącego na ulicy i starzejącego się wraz z otoczeniem o 50 lat. Autorzy, stosując figurę retoryczną >elipsy, pomijają część wydarzeń (a więc i czas ich trwania), których każą się domyślać (dokonując też, chociażby podświadomie, rekonstrukcji czasu). Sztuka teatralna, filmowa, radiowa znają takie prezentacje, w których oba czasy pokrywają się, ale takie dzieła należą do rzadkości.